- γαλβανόμετρο
- Όργανο υψηλής ευαισθησίας για την ανίχνευση και τη μέτρηση ηλεκτρικών ρευμάτων ασθενούς έντασης. Αν και υπάρχει μεγάλη ποικιλία κατασκευών, όλοι οι τύποι των γ. στηρίζονται στη μέτρηση των μετατοπίσεων ενός κινητού συστήματος από τις δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ αγωγών ηλεκτρικού ρεύματος και μαγνητών. Τελείως διαφορετική είναι η αρχή των γ. που μετρούν την ένταση ενός ρεύματος με βάση τη διαστολή ενός σύρματος εξαιτίας της θέρμανσης από τη δίοδο του ρεύματος. Μετρητές πιο ισχυρών εντάσεων ρεύματος, οι οποίοι βασίζονται στις ίδιες φυσικές αρχές και είναι βαθμονομημένοι σε αμπέρ, ονομάζονται αμπερόμετρα.
γ. Νόμπιλι. Βασίζεται στη δράση πάνω σε μια μαγνητική βελόνα του μαγνητικού πεδίου που γεννιέται από ένα πηνίο από χάλκινο σύρμα, όταν αυτό διαρρέεται από ρεύμα. Για να κάνει πιο ευαίσθητο το γ., ο Νόμπιλι επινόησε το αστατικό σύστημα, που αποτελείται από δύο μαγνητικές βελόνες με αντίστροφους πόλους και ενωμένες σταθερά, πάνω στο οποίο και η δράση του γήινου μαγνητικού πεδίου είναι πάντοτε μηδενική. Αντίθετα, στο γ. Τόμσονυπάρχουν δύο πηνία, αντί για ένα, σε σχήμα 8 που διαρρέονται από το ρεύμα σε αντίθετη φορά και στο εσωτερικό δύο συστήματα βελονών με αντίστροφους πόλους.
γ. Ντεμπρέ – Ντ’ Αρσονβάλ. Βασίζεται στη δράση ενός μαγνητικού πεδίου πάνω σε μία σπείρα ή ενός πηνίου που διαρρέεται από το ηλεκτρικό ρεύμα. Το πηνίο μπορεί να έχει πολλές ή λίγες σπείρες από λεπτότατο σύρμα. Για να αυξηθεί η ευαισθησία αυτών των γ., στερεώνεται πάνω στο νήμα ανάρτησης του κινητού συστήματός τους ένα μικρό κάτοπτρο, πάνω στο οποίο ανακλάται μια ακτίνα φωτός και πέφτει πάνω σε μια κλίμακα τοποθετημένη σε μεγάλη απόσταση. Με τον τρόπο αυτό, ακόμα και μια πολύ μικρή περιστροφή προκαλεί αισθητή μετατόπιση της φωτεινής κηλίδας στη βαθμονομημένη κλίμακα.
Ένα γ. Τόμσον είναι ευαίσθητο σε ρεύματα της τάξης των 10-11 (εκατοντάκις δισεκατομμυριοστού) του αμπέρ και ένα γ. Ντεμπρέ – Ντ’ Αρσονβάλ σε ρεύματα δεκάκις εκατομμυριοστού του αμπέρ.
Πάνω, γαλβανόμετρο κινητού πηνίου. Κάτω, γαλβανόμετρο Τόμσον, του οποίου το κινητό σύστημα αποτελείται από δύο σειρές μαγνητικών βελονών, σταθερά ενωμένες μεταξύ τους.
Dictionary of Greek. 2013.